Ik denk, dat we met z’n allen langzaam knettergek zijn. Tenminste, ik hoop dat we knettergek worden. Want als we niet gek zijn, is er een andere verklaring voor de onverschilligheid en ongevoeligheid die de laatste tijd de kop opsteekt in de maatschappij.
Die gedachte spookt al een aantal weken door mijn hoofd, en kwam helemaal tot leven na de eerste aflevering van Terug Naar Eigen Land. In dit Vier-programma neemt Martin Heylen zes bekende Vlamingen, met een eigen mening over de vluchtelingencrisis, mee naar Irak en Somalië. Om zo de weg af te leggen die de vluchtelingen volgen in de hoop ergens een beter leven te vinden. Een beter leven zonder angst voor bommen, droogte of honger. Deze mensen maken ergere dingen mee dan een fout ingestelde digicorder of een broodautomaat die verkeerd wisselgeld teruggeeft.
Zuhal Demir, Bert Gabriëls en Veroniek Dewinter volgen de weg van de Irakese vluchtelingen. Jean-Marie Dedecker, Margriet Hermans en Ish Aït Hamou vertrekken vanuit Somalië richting België. Zelfs zonder erbij te zijn, leiden de beelden en verhalen van de vluchtelingen tot 50 minuten lang kiekevlees en tranen in mijn ogen. Hoe is dit mogelijk?!
Het ontzag voor de situatie valt duidelijk van Ish en Bert hun gezicht af te lezen. Al zijn ze, televisiekijkend Vlaanderen niet meegerekend, wel in de minderheid als het gaat over ruimdenkendheid en openheid ten opzichte van mensen op de vlucht. En net daarom ben ik bang dat we knettergek worden. Want hoewel Zuhal ook uit een migrantenfamilie komt en Veroniek en Margriet duidelijk geëmotioneerd zijn door de uitzichtloze situatie, zijn ze de vluchtelingen liever kwijt dan rijk.
Is het niet omdat het goudzoekers zijn, dan is het wel omdat ze ons met hun hoofddoeken provoceren en ‘onze’ maatschappij naar de maan helpen. Daar word ik ongelukkig van. Want in elke cultuur, of dat nu een met of zonder hoofddoek is, zitten mensen die minder goede bedoelingen hebben. Wie zijn wij om steeds met het vingertje naar mensen met een ander geloof te wijzen? Om mensen op hun plaats te zetten die samen met hun kinderen de gevaarlijke tocht over zee maken? Alsof ze zoiets voor hun plezier doen?
Had ik tien miljoen, ik deed geen feestje, maar een trip naar een conflictgebied. Om er de mensen die deze vluchtelingen opvangen te ondersteunen. Want ondanks alle negativiteit en vaak het gebrek aan middelen, blijven er steeds mensen de kracht vinden om te helpen. Ik wil ook helpen. Al is het maar door luid en duidelijk te zeggen dat ik niet akkoord ga met de haatgevoelens en de bekrompenheid van sommige mensen.
(de eerste twee afleveringen kan je op vier.be herbekijken. Wat vinden jullie van deze reeks en de verschillende uitgesproken meningen?)
Vis Noch Vlees 
Amai, goed gezegd, Hanne. Ik ben blij dat ik niet de enige ben die helemaal van slag raakte door naar dat programma te kijken. Ik heb geen blog, en ik streef al helemaal geen journalistieke carrière na, maar af en toe moet ik toch iets schrijven met het idee dat ik de wereld kan toespreken -al is het maar om zelf niet gefrustreerd te worden- en dit weekend was dat dit:
“Misschien is het omdat ik me in Vlaanderen nooit echt thuis heb gevoeld?” Dat is één van de redenen die Ish Ait Hamou aanhaalt als mogelijke verklaring waarom zijn visie zo anders is dan die van zijn reisgenoten in het aangrijpende Vier-programma Terug naar eigen land.
Ikzelf ben een blanke Vlaming, mijn ouders zijn blanke Vlamingen, mijn grootouders zijn blanke Vlamingen en de weet-ik-veel-hoeveel generaties daarvoor zijn allemaal blanke Vlamingen. Ik ben opgegroeid in een traditioneel boerendorp, ging naar een katholieke school, deed braaf mijn communie en woon ondertussen op zo’n 20 km afstand van mijn ouders. Kortom, Vlaanderen is mijn thuis, mijn veilige haven.
En toch voel ik het ook. Het gevoel dat we gefaald hebben als mensheid wanneer ik de beelden zie van zoveel hongerige mensen. Het gevoel van onmacht wanneer ik uitspraken hoor als ‘Die profiteurs moeten maar niet denken dat ze hier onze jobs kunnen komen afpakken’ en ‘Dat ze ze maar rap terugsturen naar hun eigen land.’ Ook ik heb nooit gesnapt waarom alles altijd een wij-tegen-zij-verhaal moet worden. We zijn toch allemaal mensen; is niet iedereen gelijk dan?
Laat me duidelijk zijn, ik doe hier absoluut geen uitspraken over het goed of slecht zijn van je thuis voelen in Vlaanderen, noch over het goed of slecht zijn van de Vlaamse identiteit. Ait Hamout zoekt redenen waarom zijn visie zo anders is dan die van zijn reisgenoten en noemt daarbij o.a. het thuisvoelen in Vlaanderen, maar ook zijn passie voor dans, zijn reizen doorheen de hele wereld,… Ik wil aantonen dat ik totaal het tegenovergestelde ben, namelijk ritmeloos, oervlaams en vastgeroest in mijn geboortedorp. En toch deel ik zijn visie en kan ik me volledig vinden in zijn woorden. En aan de reacties op zijn facebookbericht te lezen, ben ik niet de enige…
En dat geeft hoop. Hoop dat die visie toch niet zo ‘anders’ is. Hoop dat er verandering op komst is. Ish Ait Hamout roept op om een positieve keuze te maken, open te staan voor elkaar en te kiezen voor een inclusieve samenleving. Dat klinkt fantastisch en elke dag opnieuw probeer ik die positieve keuze te maken. Maar toch blijft er iets knagen. Kunnen we niet meer doen? Gaan we echt wachten tot hele bevolkingen uitsterven van de honger, terwijl wij hier zoveel voedsel weggooien?
Misschien is dit eerder een oproep dan een opinie. Een manier om de machteloosheid van mijn eigen onbelangrijke individu een stem te geven. Een vraag aan alle mensen die dezelfde ‘andere visie’ delen en misschien meer invloed hebben dan ik. Kunnen we niet iets doen? Is het niet tijd voor actie? Ik sta klaar om te helpen, te strijden zelfs, ik weet alleen niet hoe…
LikeGeliked door 1 persoon
Hanne, ik ben blij dat jij dat goed kan verwoorden wat ik ook denk. (Maar ik dat helaas niet zo goed in woorden kan zetten). De wereld is echt zot aan het worden, en ik had liever dat het dat goede zot was, dat beetje prettig gestoord dat jij toch ook soms bent. Maar dat is het niet, en dat is erg…
Het maakt mij toch wel bang dat wij in een maatschappij leven waar mensen zo denken en handelen. Gelukkig zijn er mensen zoals jij (en veel anderen) die nog niet hun verstand en menselijkheid zijn verloren. Blijf zo verder doen en schrijven!
LikeLike